Enerji Verimliliği – Enerji Performans Sözleşmeleri I
Enerji Performans Sözleşmesi nedir?
Dünyadaki karbon emisyonu azaltma/nötrleme hedefleri Paris Anlaşması[1] ile hız kazanmıştır. Ülkeler şehirlerine yapacakları yatırımlar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim, enerji tasarrufu ve benzeri sürdürülebilir projeler ile karbon emisyonunu azaltarak veya nötrleyerek Paris Anlaşması’nda yer alan 2050 hedeflerine ulaşmayı amaçlamaktadırlar.
Belirlenen hedeflere ulaşmanın en önemli yollarından biri ise mevcut bina/tesislerin enerji verimliliklerinin arttırılmasıdır. Binaların/tesislerin enerji verimliliğinin arttırılması amacıyla yapılacak iyileştirmeler için sektörde, bir yüklenici ile işveren arasında, finansman kolaylığı açısından işverenlere avantaj sağlayan, Enerji Performans Sözleşmeleri[2] (“EPS”) geliştirilmiştir. Bu sözleşmeler bir çok ülkede yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bu sözleşmeler Türkiye’nin enerji tasarrufu ve verimliliği hedefleri nedeniyle Türk enerji piyasasında tartışılmaya başlamıştır. Türkiye, enerji tasarrufu sağlamak ve verimliliği arttırmak amacıyla daha 2007 yılında mevzuat oluşturmaya[3] başlamış ve Dünya Bankası gibi bir çok uluslararası finansal kuruluş ile bu konuda projeler geliştirmektedir. 2019 – 2023 yıllarını planlayan 11. Kalkınma Planı’nda tasarruf ve verimlilik önemli bir hedef olarak belirtilmiştir ve enerji tasarrufu projeleri de bu kapsam içinde değerlendirilebilecektir.
Bir EPS ile yüklenici, işverene işverenin finansman sağlamasına gerek olmadan binalarının/tesislerinin enerji verimliliğini arttırmayı taahhüt eder. İşveren EPS altında belirlenen bedeli sağlanan tasarruflar ile ve projenin somut özellikleri göz önüne alınarak belirlenecek vadelerde yükleniciye öder.
İşverenin seçtiği yüklenici, EPS şartlarına bağlı olarak tesiste (bina/konut) enerji denetimi yaparak enerji verimliliğini arttırmak, tesisin enerji performansını iyileştirilmek için gerekli yöntemleri belirler ve tasarruf miktarı ve maliyet analizi yapar. Finansman yöntemi ve ödeme süresi, uygulanacak tasarruf yöntemlerine göre belirlenir. Sağlanan tasarrufun tespiti amacıyla yüklenici ilgili tesiste yaptığı iyileştirmeleri işin tesliminden sonra da takip eder.
Bu tür sözleşmeler devletlerin karbon emisyonu hedefleri ve sözleşmenin yüklenici açısından finansal olarak uygulanabilir olabilme durumu göz önüne alındığında (sayıca çok ve büyük kamu binalarının varlığı) kamu binalarının enerji verimliliklerinin arttırılması amacı ile kamu kurumları tarafından oldukça sık kullanılmaktadır.
Projenin büyüklüğü, finansman yöntemi ve ödeme süresi açısından önem teşkil ettiğinden yüklenicinin yapacağı teknik analiz, diğer nedenlerin yanında, projenin finansmanı açısından da önemlidir.
Bir sonraki yazımızda EPS’ler ile ilgili uygulamaları kısaca değerlendireceğiz.
Ayrıntılı bilgi için: info@ege-law.com
[1] 22 Ekim 2018 tarihli Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi.
[2] İngilizcede Energy Performance Contract veya Energy Performance Saving Contract olarak kullanılmaktadır. Türkçe’ye Enerji Performans Tasarruf Sözleşmeleri olarak da tercüme edilebilir.
[3] 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu.
