KRİPTO VARLIKLAR İLE ÖDEME YASAĞI
TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI KRİPTO PARA İLE ÖDEME YAPILMASINI YASAKLAYAN DÜZENLEMEYİ BUGÜN YAYINLADI:
KRİPTO PARALAR İLE ÖDEME YAPILMASINI YASAKLAYAN YÖNETMELİK, 30 NİSAN’DAN İTİBAREN YÜRÜRLÜĞE GİRİYOR.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından getirilen “Ödemelerde Kripto Paraların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik” (“Yönetmelik”) bugün (16 Nisan 2021) Resmi Gazete’de yayınlandı. Toplamda altı maddeden oluşan yönetmelik esas olarak (i) ödemelerde kripto paraların kullanılmasını ve (ii) ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların kullanılmasını yasaklamaktadır. Dikkat çeken başka bir husus ise, hukuki olarak ilk kez “kripto varlık” tanımının bu Yönetmelik ile getirilmiş olmasıdır.
Söz konusu Yönetmelik, Türkiye’de fintech sektörünün ilerlemesini ve fintech temelli iş modellerinin gelişmesini de engelleyebilecek nitelikte olduğundan önemli bir düzenleme niteliğindedir. Bu kapsamda Yönetmelik ile getirilen düzenlemelere bakılacak olursa;
Kripto Varlık Tanımı
Yönetmeliğin “ödemelerde kripto varlıkların kullanılmaması” başlığını taşıyan 3. Maddesi’ne göre kripto varlık şu şekilde;
Bu Yönetmeliğin uygulanmasında kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder.
Tanıma göre, ilk bakışta dağıtık defter teknolojisi (distributed ledger technology) veya benzer bir teknoloji kullanılarak ifadesi göze çarpmaktadır. “Benzer bir teknoloji” ifadesi ucu açık bir içerik yaratmakta ve maalesef muğlak kalmaktadır. Dağıtık defter teknolojisi ise kısaca blockchain başta olmak üzere, hashgraph gibi dağıtık veri tabanlarının altında yatan teknoloji olarak tanımlanabilir. Buna ek olarak kripto varlıklar, “negatif tanım” yolu ile kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıklar şeklinde belirtilmiştir.
Bu tanım ışığında, elektronik para veya sermaye piyasası aracı olarak kabul edilen kripto varlıkların bu tanım kapsamına dahil olmadığı düşünülebilir. Buna göre MB tarafından getirilen düzenleme her ne kadar mutlak bir yasak olarak görülmese de Türkiye’de fintech sektörünün ilerlemesine darbe vurabilecek niteliktedir.
Kripto Varlıklar Ödemelerde Doğrudan veya Dolaylı Olarak Kullanılamayacak ve Buna Yönelik Hizmet Sunulamayacaktır
Yönetmelik 3. maddenin devamında, kripto varlıkların ödemelerde kullanılamayacağını ve yine doğrudan veya dolaylı olarak ödemelerde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacağını belirtmektedir.
Kripto varlıklar henüz genel ödeme aracı olarak kabul görmüş olmasa da, hızla dijitalleşen dünyada, giderek kabul görmektedir. İlerleyen zamanlarda daha da yaygınlaşması beklenen kripto varlıklara getirilen yasağı, bu kapsamda yeniden düşünmek isabetli olabilecektir.
Kripto Varlıklar Ödeme Hizmetlerinin Sunulmasında ve Elektronik Para İhracında Kullanılamayacaktır
Yönetmeliğin 4. Maddesi’ne göre;
-Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremez, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamaz.
-Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemez.
Ödeme hizmeti sağlayan aracı kuruluşlar, ödeme hizmetleri sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkları doğrudan veya dolaylı olarak kullanamayacak ve buna dair iş modelleri geliştiremeyecektir. Ayrıca ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıkların alım satımına, saklanmasına, transfer veya ihraç edilmesine de aracılık edemeyecektir.
Tüm bunlar ışığında, kripto varlıklar ile sadece ödeme yapılması yasaklandığı görülmektedir. Ödeme kavramının hukuki olarak ne ihtiva ettiği ayrıca Türk Borçlar Kanunu kapsamında detaylı bir değerlendirme yapmayı gerektirse de, sanırız ki kripto varlıklar ile takas yapılabilmesi hala mümkün olmaktadır. Yatırım amaçlı olarak kripto varlık bulundurmanın da yasak kapsamında olmadığı açıktır. Ama elbette kripto varlıkların hangi koşullar altında ödeme anlamına gelmeden, sadece yatırım amaçlı olarak transfer edildiği veya satın alındığı hususu ayrıca netleştirilmelidir.
Konu hakkında daha detaylı için; hande.aksu@ege-law.com ya da info@ege-law.com ile irtibata geçebilirsiniz.
