Şarj Hizmeti Yönetmeliği’nin Değerlendirilmesi

Fosil yakıtlı araçların yanı sıra elektrikli araçların kullanımının artmasıyla elektrikli araç şarj istasyonlarına ilgi ve yatırımlar artmaya başladı. Hukuki bir düzenleme ihtiyacı doğan bu alanda yeni yasal düzenlemeler de yapılmaya başlandı. Bu doğrultuda Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”) tarafından düzenlenen Şarj Hizmeti Yönetmeliği (“Yönetmelik”) 2 Nisan 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yönetmelik, elektrikli araçlara elektrik enerjisi temininin sağlandığı şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulması, şarj ağı ve şarj ağına bağlı şarj istasyonlarının işletilmesi ile şarj hizmetinin sunulmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektedir.

Yönetmelik uyarınca artık elektrikli şarj istasyonu açmak ve işletmek yani şarj ağı işletmeciliği yapabilmek için EPDK’dan “Şarj ağı işletmecisi” lisansı almak gerekmektedir. Şarj ağı lisans sahibi işletmeci, üçüncü tarafların şarj istasyonu kurma ve işletmesi için sertifika verebilir. Bir şarj istasyonunun şarj hizmeti sunmaya başlayabilmesi için İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca iş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip olması zorunlu tutulmuştur.

Tarifesi düzenlemeye tabi olan lisans sahibi tüzel kişiler, şarj ağı işletmeci lisansı başvurusunda bulunamayacak ve şarj hizmeti sunamayacaktır. Bununla birlikte ticari faaliyet göstermeksizin, kullanıcıların kendi bireysel ihtiyaçları için kurdukları şarj üniteleri için lisans almaları veya üniteyi şarj ağına bağlamaları gerekmemektedir.

Yönetmeliğe göre şarj ağı, şarj ağı işletmecisinin işlettiği ve şarj ağı işletmecisi tarafından düzenlenen sertifikalar kapsamında işletilen halka açık ve ticari faaliyet yürütülen özel şarj istasyonlarından oluşmaktadır. Şarj ağı işletmeci lisansı, lisans sahibine; ülke genelinde şarj hizmeti sunma, şarj istasyonu kurma ve işletme, düzenlediği sertifikalar kapsamında şarj istasyonu kurdurma ve işlettirme, kurulacak şarj istasyonları için taşınmaz temini talebinde bulunma haklarını vermektedir.

Yönetmeliğin ardından EPDK’nın “Şarj Ağı İşletmeci Lisansı İşlemleri ile İlgili Başvurulara İlişkin Usul ve Esasları” (“Usul ve Esaslar”) 2 Nisan 2022 tarihinde belirlenerek yayımlanmıştır. Usul ve Esaslara göre, lisans alma, sona erdirme, tadil başvuruları ve bu başvurulardan vazgeçilmesine ve şarj ağının değiştirilmesine yönelik başvurular EPDK Başvuru Sistemi üzerinden elektronik ortamda elektronik başvuru yetkilisi eliyle yapılabilecektir. Şarj ağı işletmeci lisans başvurusunda bulunacak tüzel kişinin; i) Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması, kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından yapılan başvurular hariç olmak üzere, asgari sermayesinin Kurulca çıkarılan usul ve esaslara göre belirlenen tutardan az olmaması, ii) Anonim şirket olarak kurulmuş olması halinde, sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının tamamının nama yazılı olması ve şirketin borsada işlem görmek üzere ihraç edilecekler hariç hamiline yazılı pay çıkarmaması zorunlu tutulmuştur. Lisans başvurusunun en geç otuz gün içerisinde karara bağlanacağı düzenlenmiştir. EPDK’nın Yönetmeliğe ilişkin kararları da 2 Nisan 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. EPDK’nın 10853 Nolu Kararına göre, şarj ağı işletmeci lisansı başvurusunda bulunacak tüzel kişiler için asgari sermaye tutarının “dört milyon beş yüz bin TL” olması gerekmektedir. Şarj ağı işletmeci lisansına ilişkin 2022 yılında uygulanacak olan lisans alma bedelinin üç yüz bin TL , lisans tadili bedelinin on dört bin TL ve lisans sureti çıkartma bedeli de üç bin TL olarak belirlenmiştir.

Yönetmelik uyarınca, şarj ağı işletmeci lisansı en fazla 49 yıla kadar verilebilir. Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren beş yıl süresince yıllık lisans bedeli alınmayacağı düzenlenmiştir.

Şarj ağı işletmecisinin, lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde en az elli adet şarj ünitesinden ve en az beş farklı ilçedeki şarj istasyonundan oluşacak şekilde şarj ağını oluşturması zorunluluğu mevcuttur. Bununla birlikte, Şarj ağında yer alan şarj ünitelerinin en az yüzde beşi ile Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğu altında bulunan otoyollar ve devlet yollarında yer alan şarj ünitelerinin en az yüzde ellisinin DC 50 kW ve üzeri güçteki şarj ünitesi niteliğinde olması zorunlu tutulmaktadır. Bu nitelikleri taşıyan şarj ağı işletmecisinin, bu hususu en geç otuz gün içinde EPDK’ya bildirmesi gerekmektedir. Şarj ağı işletmecisi hizmet modelinde sadakat sözleşmesine yer verilebilecektir. Bununla birlikte, şarj ağı işletmecisi üyelerine şarj hizmetini %25 indirimli sunabilecektir. İlgili değişiklik ile, önceden dakika bazlı fiyatlama yapılırken, artık şarj bedeli, araca aktarım yapılan birim enerji fiyatı üzerinden (kWs) yapılacaktır. Bunun yanı sıra, şarj istasyonları ihtiyaç duydukları enerjiyi lisanssız elektrik kapsamında üretebilecek, fazla elektriği de depolayacak tesis kurabileceklerdir.