Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği

29 Temmuz 2022 tarihinde 31907 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği yayımlanmıştır. Ülkemizde ve tüm dünyada yaşanan iklim krizi ile mücadele ve yeşil çevre, sıfır atık çalışmaları kapsamında her geçen gün yeni hukuki düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından “Yeşil Kalkınma Hedefleri” kapsamında ihtiyaç duyulan yasal düzenleme değişikliği sebebi ile ÇED Yönetmeliğinde de değişikliklere gidilmiştir. Yeni Yönetmelik ile mevcut tanımlarda revizyonlara gidilmiş, uygulamaya esas yeni tanımlar eklenmiş ve Sıfır Atık Planı, Sera Gazı Azaltımı Planı, İklim Değişikliğine Etkiler, Çevre İzleme Planı, Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı vb. birçok planın “Sürdürülebilirlik Planı” altında ÇED Raporları’nda yer alması zorunlu hâle getirilmiştir.

Yapılan Değişiklikler:

• Yönetmeliğe tabi projeler hakkında karar verme yetkisi Bakanlığın gerekli gördüğü durumlarda, sınırları belirlenerek İl Müdürlüklerine devredilebilir.
• ÇED Raporu hazırlanması zorunlu olan faaliyetlerin sayısı artırılarak, eşik değerine bakılmaksızın Ek-1 listesindeki tüm projeler ÇED uygulanacak projeler listesine alınmıştır. Kapsam dışı değerlendirilen veya kanunen muafiyeti bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı veya alan genişletilmesinin planlanması halinde mevcut proje kapasitesi ve kapasite artışları toplamı ile birlikte projenin yeni kapasitesinin Ek-1’deki listede yer aldığı projelere, ÇED raporu hazırlanması zorunluğu getirildi.
• Bakanlık, başvuru dosyasındaki bilgi ve belgeleri genel formata uygunluk bakımından incelemekte olup, bu işlemlerin 5 iş günü içinde tamamlanacaktır. Ek-3’te yer alan ÇED genel 2 formatına uygun hazırlanmadığı anlaşılan ÇED başvuru dosyası, eksiklikleri tamamlanmak üzere iade edilir. İade edilen ÇED başvuru dosyası bir ay içinde yeniden sunulmazsa ÇED süreci sonlandırılır.
• Halkı, proje ve etkileri hakkında bilgilendirmesinin artırılması amacı ile düzenleme yapılmış, halkın projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere, bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlar tarafından paydaş katılım planı (PKP) hazırlanması öngörülmüştür.
• “ÇED Gerekli Değildir” kararı verilen proje için beş yıl içinde zorlayan sebep bulunmaksızın yatırıma başlanmaması durumunda bu alınan karar geçersiz sayılacaktır.
• Çevresel etkileri ön inceleme ve değerlendirmeye tabi projelerin yer aldığı listede yer alan, “ÇED Olumlu” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararı bulunan projelerde kapasite artışı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, planlanan projenin etkileri, mevcut karara esas çevresel etkiler ile birlikte daha detaylı incelenebilmesi için kümülatif olarak değerlendirilmesi zorunlu hale geldi.
• Sıfır Atık Planı, Sera Gazı Azaltımı Planı, İklim Değişikliğine Etkiler, Çevre İzleme Planı, Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı vb. birçok planın “Sürdürülebilirlik Planı” altında ÇED Raporları’nda yer alması zorunlu hâle getirilmiştir.
• Projelerin ÇED’e tabi olup olmadığını belirleyen EK-1 ve Ek-2 listelerinde de değişiklikler yapıldı. Bu kapsamda ÇED Raporu hazırlanması zorunlu olan faliyetlerin sayısı artırılmıştır.
• Rüzgar enerjisi projeleri için Ek-1 listesinde “Türbin sayısı 20 adet ve üzerinde veya kurulu gücü 50 MWm üzerinde olan” ve Ek-2 listesindeki “Türbin sayısı 5 adet ve üzerinde veya kurulu gücü 10 MWm ve üzerinde 50 MWm altında olan” ibareleri, hidroelektrik santralleri için Ek-1 listesindeki “Kurulu gücü 10 MWm ve üzeri olan” ile Ek-2 listesideki “Kurulu gücü 1- 10 MWm olan” ibareleri ile Jeotermal enerji projeleri için ise Ek-1 listesindeki “Jeotermal kaynağın çıkartılması ve kullanılması, (Isıl kapasitesi 20 MWe ve üzeri)” ile Ek-2 listesindeki “Jeotermal kaynağın çıkartılması ve kullanılması, (Isıl kapasitesi 5 MWe ve üzeri)” ibareleri kaldırıldırıldı. Dolayısıyla Rüzgar, Hidroelektrik ve Jeotermal enerji projeleri için Mülga yönetmelikte yer alan eşik değerler kaldırılarak, bu hususta yapılan tüm projeler Ek-1 listesinde yer alarak, ÇED’e tabi kılınmıştır.
• Güneş enerjisi projeleri için ise Ek-1 listesindeki 10 MWe ibaresi 10 MWm olarak, Ek-2 listesindeki 1 MWe ibaresi de 1 MWm olarak değiştirilmiştir.
• 154 kV ve üzeri gerilimdeki iletim hattı projeleriyle ilgili Ek-1 listesinde yer alan “15 km ve üzeri uzunluktaki” ibaresi, “15 km ve üzeri sürekli uzunluktaki” olarak değiştirildi; aynı türdeki projeler için Ek-2 listesindeki “5-15 km uzunlukta” ibaresi, “5 km ve üzeri uzunlukta” ile değiştirildi. 3
• Karbon yakalama ve jeolojik depolama projeleri de yeni Yönetmeliğe eklenmiştir. Yönetmeliğin, Ek-1 listesine “Yıllık olarak 1,5 milyon ton ve üzerinde karbon yakalama ve jeolojik depolanma projeleri” maddesi ile; Ek-2 listesine “Karbon yakalama ve depolama amacıyla CO2’nin boru hatları ile taşınması” maddesi eklenerek Karbon yakalama ve jeolojik depolama projeleri ÇED Yönetmeliğinde yer almıştır. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği 29 Temmuz 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girerek, 7 Şubat 1993 tarihinden itibaren yürürlükte olan Çevresel Etki Yönetmeliğini yürülükten kaldırmıştır.

Daha Fazla Bilgi İçin: info@ege-law.com